Ege Müziği ve "Noble Dame"

Ege müziği diyince neler neler geliyor akla... Bizim "Çökertme", İzmir türküleri, taverna şarkıları, ilkokulda müsamerede oynayıp söylediğim "Harmandalı", karşı yakadan duyduklarım, her ne kadar Kanadalı olsa da, Hydra Adası'ndan şarkılar yazan Leonard Cohen, sonra George Dalaras, sadece şu anda aklıma gelenler... Ege müziğiyle ilk ciddi tanışıklığım ise The New York Rock & Roll Ensemble grubunun “Noble Dame” isimli şarkısıyla olmuştu. Aydın'da doğduğum için Ege seslerine yabancı değildim, ama 1970’lerde, hatta 60’ların sonlarında, daha ortaokuldayken, rock’la ilgilenmeye başlamıştım. “Noble Dame” de 1970’te çıkmıştı ve bir anda radyolarda sık sık çalınmaya başlamış, Hey Dergisi’nde listelere girip üst sıralara kadar yükselmişti. Aslında henüz şarkının Grek müziğiyle ilgisinin farkına da varmamıştım, ama Egeli olmaktan olmalı, müzik çekmişti beni. O zamanlar Hey’de, her hafta, radyoların müzik programlarında çalınacak şarkıların listeleri yayınlanırdı, ben de “Noble Dame”in nerede, ne zaman çalınacağını öğrenir, okulda değilsem mutlaka dinlerdim. Şarkı, grubun “Reflections” isimli albümünde yer alıyordu, ama o yıllarda yaşadığım yerde plakçı olmadığı için ne 45’liği, ne de Long Play’i bulabilmiştim. Yıllar sonra dijital çağın başlamasıyla ilk aldığım CD’lerden biri ise, o olmuştu.

The New York Rock & Roll Ensemble

Plakta Manos Hadjiakis’in on bestesi yer alıyor. Sözler grup üyelerince yazılmış. Grup, aslında bir soft-rock grubu olmakla birlikte, “Reflections” bir film müziği projesi olarak hazırlanmış, ki esas ilginç konu galiba bu.

Manos Hadjiakis

CD’nin re-issue booklet’inden öğrendiğime göre, albüm, Metin Erksan’ın 1960’ların sonlarında çektiği “Susuz Yaz” filminin Amerika'daki gösteriminin soundtrack’i olması için hazırlanmış. “Susuz Yaz”, Necati Cumali’nin romanı üzerine kurgulanmış “solcu” bir film olduğu için Türkiye’de gösterimi ilk yıllarda yasaklanmış. Filmin yapımcısı Ulvi Doğan, Metin Erksan’dan gizli olarak filmi Avrupa’ya kaçırmış, film orada ödüller kazanmış, yapımcı bu kez filmi Amerika’ya götürmüş ve ticari başarı da sağlamak için, üstelik Erksan’ın karşı çıkmasına rağmen, senaryoda değişiklikler yapmış, bu arada filmin ismini ve orijinal müziğini “Reflections” olarak değiştirmeye karar vermiş, bunun için de Manos Hadjiakis’den The New York Rock & Roll Ensemble ile bir soundtrack hazırlamasını istemiş. Bunun üzerine Manos ile grup kayıtlara başlamış ve ortaya bu plak çıkmış. Ancak Manos’la filmin yapımcısı arasındaki bazı anlaşmazlıklar sonucu, soundtrack tamamlansa da, film hiçbir zaman piyasaya çıkarılmamış. The New York Rock & Roll Ensemble da hazırladığı kayıtları Atlantic Records’a teslim etmiş ve “Reflections” başlığıyla yayınlanmasını sağlamış.

Albüm tümü Manos Hadjiakis'in bestesi olan on şarkıdan oluşuyor, baştan sona Ege tınılarıyla dolu ve barok bir sound'a sahip. Sözler ise grup üyelerince yazılmış. Albümde gitar, davul, double bass, bass, klavyeli enstrümanlar, obua, çello ağırlıklı olarak kulanılmış, bazı bölümlerde Yunanlı müzisyenlere de yer verilmiş. 

“Reflections” Amerika’da ilgi görmemiş ve bu yüzden plak şirketi grupla anlaşmasını yenilememiş, oysa Avrupa ülkelerinde beklenmedk bir başarı sağlamış ve grubun en çok satan plağı olmuş, ancak grup, bu başarının meyvesini toplayamadan, kısa süre sonra dağılmak zorunda kalmış.

Grup üyelerinden obua ve klavyede Michael Kamen film müziği işine girmiş, ayrıca David Bowie’yle bir çalışma yapmış, Pink Floyd’un son albüm ve konserlerinde, özellikle “The Wall”da orkestral düzenlemeleri yapmış, 2003 yılında ölmüş.

Obua ve çello’da Dorian Rudnytsky müziğe halen Almanya’da devam ediyor, birçok tiyatro oyunu ve müzikal projelerde çalışıyor. Diğer üyeler de zaman zaman çeşitli müzik projelerinde yer almışlar.

Ama, The New York Rock & Roll Ensemble’ın Türkiye’yle tek ilişkisi bu değil. Hümeyra’nın 2000 yılında Ada Müzik’ten çıkan toplama albümü “45’likler”in booklet’inden öğrendiğime göre, şarkıcı “Kördüğüm”ü 1969’da New York’da Atlantic Records’un stüdyolarında, prodüktör Arif Mardin’le kaydetmiş ve enstrümanlar The New York Rock & Roll Ensemble tarafından çalınmış.

"Noble Dame" Türkiye'de Melodi Plak Şirketi tarafından basılmış ve Hey Dergisi'nin 27 Ocak 1971 sayısında Top 30 listesine 12. sıradan girmişti.. 

Birkaç yıl önce grupla ilgili bilgi bulmak için internette araştırma yaparken Rudnytsky’nin adresini bulup, “Reflections”daki hit şarkı “Noble Dame”in Türkiye’de çok sevildiğini, tek müzik dergimiz Hey'in 27 Ocak 1971 sayısında "Top 30" listesine 12. sıradan girdiğini ve kısa sürede liste başlarına yükseldiğini yazmış, “Top 30” listesinin fotografını göndermiştim. Rudnytsky, Türkiye’de plaklarının yayınlandığından ve listelere girdiğinden daha önce haberi bile olmadığını, çünkü Türkiye’den kendilerine hiçbir telif ücreti gelmediğini, Ahmet Ertegün ve Arif Mardin’in de bundan hiç söz etmediklerini, ama habere çok sevindiğini yazmış, keşke Michael Kamen da ölmeden önce bu haberi öğrenebilseydi, demişti.

"Reflections"daki şarkıların çoğunu Manos Hadjiakis ve birçok Yunanlı müzisyen kendi tarzlarında söyledi, Yunanistan'ın sevilen rock gruplarından Raining Pleasure da 2005'te gene "Reflections" ismiyle, şarkıların tamamını cover'layan bir plak yaptı. "Noble Dame" Türkiye'de de çok sevildiği için, şarkıyı 1972'de İlhan Telli ve Batman TPAO Orkestrası, evet, o yıllarda Batman'da bir pop müzik orkestramız vardı ve üstelik de tüm ülkede çok sevilir, dinlenir, ödüller kazanırdı, "Sensizlik" ismiyle 45'lik, yani "single" olarak kaydetmişti. Çok da güzel bir yorumdu. 1977'de de Filiz, şarkıyı "Yaşanmaz Bu Dünya" ismiyle söylemişti. Bu Türkçe versiyonlar da o yıllarda radyolarda sık sık çalardı, sevilirdi.

Aradan kırk yıldan fazla geçse de, şimdi The New York Rock & Roll Ensemble’ın “Reflections”ını, albümdeki şarkılardan "Noble Dame"i, "Kemal"i, "Orpheus"u, "Dedication"ı, "Love Her"ü, belki de her zamankinden çok seviyorum. Çünkü Ege şarkılarını Ege'de dinlemek daha keyifli. Galiba her geçen gün daha çok Egeli olmaktan kaynaklanıyor bu.